Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic, Reportaże, Ciekawostki

Wzniesiono tu trzy Collegia, które jedno z nich było początkowo Pałacem Sztuki

02-08-2015 09:07   Janusz Ludwiczak

Ulica ta została wytyczona w 1927 roku. Biegła wówczas do ulicy Wystawowej wzdłuż ówczesnego cmentarza Farnego z jednej, a Zakładów Chemii i Anatomii Uniwersytetu Poznańskiego z drugiej strony. Z opisywanej tydzień temu ulicy Śniadeckich przenosimy się na równoległą Święcickiego w 77 odcinku naszego cyklu "Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic".

Ulica Święcickiego:

• Długość: 322 m
• Kod pocztowy: 60-781
• Urząd pocztowy: obszar doręczeń - UP Poznań 2 (ul. Głogowska 17), najbliższa poczta - AP Poznań (ul. Grunwaldzka 17)
• Ilość budynków: 4
• Najwyższy numer: 6
• Status drogi: gminna/dojazdowa, układ uzupełniający
• Komunikacja miejska: brak
• Parafia: Michała Archanioła (ul. Stolarska 7)
• Obwód wyborczy: komisja nr 49 - Zespół Szkół Handlowych (ul. Śniadeckich 54/58)
• Obwód szkół: Szkoła Podstawowa nr 26 (ul. Berwińskiego 2/4), Gimnazjum nr 33 (ul. Wyspiańskiego 27)
• Policja: Komisariat Poznań-Targi (ul. Śniadeckich), rewir I, rejon dzielnicowych 1.

Parking dla Targów

Ulica Święcickiego ma 322 metry długości, jest to ulica ślepa, chyba, że otworzą się bramy Międzynarodowych Targów Poznańskich. Ulica ta stanowi głównie parking w okresie odbywających się imprez i wydarzeń targowych, dlatego w całości objęta jest Strefą Płatnego Parkowania (zieloną).

Przy ulicy tej nie znajdziemy budownictwa mieszkalnego. Po stronie zachodniej znajdują się pawilony MTP, po stronie lewej budynki Uniwersytetu Medycznego.

Wzniesiono tu trzy Collegia

Ulica ta została wytyczona w 1927 roku. Biegła wówczas do ulicy Wystawowej wzdłuż ówczesnego cmentarza Farnego z jednej, a Zakładów Chemii i Anatomii Uniwersytetu Poznańskiego z drugiej strony.

Wraz z uporządkowaniem i zabudową w latach dwudziestych obszaru położonego między ulicą Śniadeckich a byłym cmentarzem farnym, dziś terenem Targów, powstała uliczka Heliodora Święcickiego. Od zachodu wzniesiono tu trzy Collegia: Chemicum, następnie - usytuowane frontem do ulicy - imienia sławnego antropologa Izydora Kopernickiego, a jeszcze dalej Anatomicum, ozdobione na półkolistym murze napisem Ars longa, vita brevis – pisze Zbigniew Zakrzewski w książce "Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939".

Nietzsche Strasse

Od samego początku istnienia tej ulicy patronuje jej Heliodor Święcicki, początkowo do nazwy ulicy dodano przydomek: Rektora Heliodora Święcickiego.

W 1939 r. hitlerowcy zmienili nazwę ulicy na Friedrich-Nietzsche Strasse. Zaraz po zakończeniu II wojny światowej ulica otrzymuje swoją pierwotną nazwę - Święcickiego.

Pałac Sztuki, który posłużył medykom

Pod numerem 6 znajduje się budynek Collegium Anatomicum. Gmach został zaprojektowany w 1920 r. przed Edwarda Madurowicza i Rogera Sławskiego. Jego budowę planowano już rok później, jednak obiekt powstał dopiero w 1929 r. na Powszechną Wystawę Krajową jako Pałac Sztuki – jeden z pawilonów wystawienniczych Powszechnej Wystawy Krajowej.

Po zakończeniu PeWuKi gmach przejął Wydział Lekarski Uniwersytetu Poznańskiego. Znajdował się w niej Zakład Anatomii i Medycyny Sądowej. Podczas II wojny światowej skremowano tu około 8 tysięcy ofiar zbrodni nazistowskich, między innymi więźniów Fortu VII.

Obecnie w budynku mieści się Muzeum Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej.

Patronem pierwszy rektor Uniwersytetu Poznańskiego

HELIODOR ŚWIĘCICKI – lekarz ginekolog, społecznik, filantrop, założyciel i pierwszy rektor Wszechnicy Piastowskiej (od 1920 r. Uniwersytetu Poznańskiego, późniejszego Uniwersytetu im. A. Mickiewicza – od 24 grudnia 1955).

Urodził się 3 lipca 1854 r. w Śremie. Był drugim w kolejności z sześciorga dzieci lekarza śremskiego, Tadeusza Święcickiego, pochodzącego z Oczkowic (między Kobylinem a Rawiczem) i Doroty z Korytowskich z Goszczanowa (ówczesny powiat turecki).

Ukończył szkołę powszechną i Gimnazjum klasyczne w Śremie w 1873 r.. Podczas nauki w szkole był aktywnym członkiem Towarzystwa Tomasza Zana. Następnie, śladem swego ojca, rozpoczął studia lekarskie we Wrocławiu, które ukończył w 1877 r. uzyskując doktorat z medycyny i chirurgii za rozprawę na temat pielęgnowania i chorób dzieci u starożytnych Greków. Podczas studiów działał w Towarzystwie Literacko–Słowiańskim. W latach 1879–1883 specjalizował się w dziedzinie ginekologii i położnictwa w Lipsku, Dreźnie, Berlinie, Jenie oraz Erlangen.

W 1883 r. osiadł w Poznaniu, gdzie obok prywatnej praktyki pracował jako asystent w Zakładzie Położniczym św. Elżbiety. Działał również w Poznańskim Towarzystwie Pomocy Naukowej, pracując jako bibliotekarz (1883–1887), przewodniczący komitetu PTPN (1885–1904), redaktor "Roczników PTPN" (1888–1903), a później "Nowin Lekarskich" będących pismem wydziału lekarskiego Towarzystwa. W 1911 został wiceprezesem, a 1915 prezesem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Jego działalność społeczna obejmowała również długoletnią pracę w Towarzystwie Dobroczynności św. Wincentego à Paulo oraz radzie nadzorczej "Dziennika Poznańskiego". Oprócz tego we własnym zakresie przez szereg lat opiekował się polską biedotą otaczając ją pomocą materialną i zapewniając dostęp do książek w języku polskim.

Bardzo zły poziom opieki zdrowotnej wśród podopiecznych sprawił, że stał się pierwszym wśród polskich lekarzy dążącym do powołania instytucji pielęgniarki środowiskowej. Jego praca naukowa obejmowała niemal 200 artykułów i rozpraw naukowych z zakresu etiologii i leczenia chorób ginekologicznych oraz anatomii i patologii ogólnej. Najgłośniejszą jednak stała się wydana po raz pierwszy w Poznaniu w roku 1911 rozprawa O estetyce w medycynie. Był również członkiem wielu krajowych i zagranicznych towarzystw lekarskich i naukowych, m.in. członkiem Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Zajmował się także filozofią medycyny i należał do polskiej szkoły filozofii medycyny.

W roku 1900 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w 1912 w uznaniu jego wiedzy i osiągnięć rząd pruski przyznał mu tytuł profesora.

W chwili odzyskania niepodległości rozpoczął starania o powstanie Uniwersytetu Poznańskiego. Na XX posiedzeniu Komisji Uniwersyteckiej w dniu 5 kwietnia 1919 nastąpił wybór Święcickiego na pierwszego Rektora Uniwersytetu Poznańskiego. Na tym samym zebraniu, na wniosek prof. M. Sobeskiego, nastąpiło również mianowanie Święcickiego na profesora zwyczajnego Wydziału Lekarskiego UP. Był on aż sześciokrotnie wybierany na rektora tzw. Wszechnicy Piastowskiej, która w roku 1920 przyjęła nazwę Uniwersytetu Poznańskiego, i funkcję tę pełnił aż do swojej śmierci (w 1921 roku powołał jeszcze fundację "Nauka i Praca" mającą na celu wspieranie polskich uczonych i młodzieży z terenu całego kraju).

Był przewodniczącym Komitetu Obrony Narodowej Województwa Poznańskiego w Poznaniu w 1920 roku. Zmarł 12 października 1923 r. w Poznaniu. Początkowo został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy parafii św. Marii Magdaleny przy ul. Bukowskiej w Poznaniu. 14 listopada 1946 r. szczątki jego przeniesiono na tzw. Skałkę Poznańską, do Krypty Zasłużonych Wielkopolan kościoła św. Wojciecha w Poznaniu.

Ciekawostki:

• ulica Święckiego znajduje się jeszcze m.in. w Szamotułach, Śremie i Gostyninie.
• 8 maja 2010 r., w 91. rocznicę uroczystej inauguracji pierwszego roku akademickiego Wszechnicy Piastowskiej (dzisiejszego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), odsłonięto pomnik – Ławeczkę Heliodora Święcickiego. Z tej okazji wybito również monety okolicznościowe tzw. Heliodory.
• imię Heliodora Święcickiego nosi Szpital Kliniczny nr 2 przy ul. Przybyszewskiego.

Opracowanie na podstawie - źródła:

• Wikipedia
• "Spis zabytków architektury", Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004
• Praca zbiorowa, Atlas architektury Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2008, s.265, ISBN 978-83-7503-058-7
• System Informacji Przestrzennej - wykaz ZGiKM Geopoz
• wykaz dróg, Zarząd Dróg Miejskich
• lazarz.pl - materiały własne

Map.arch.: Biblioteka Uniwersytecka, Zdj.arch.: fotopolska.eu, Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Student medycyny w śpiączce po upadku ze szklanego dachu, z wysokości 8 metrów

ZOBACZ TAKŻE: Od browaru po Pałac Sportu - ul. Śniadeckich

ZOBACZ TAKŻE: Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic