Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic, Reportaże, Ciekawostki

Była drogą do folwarku - ul. Marcelińska

26-02-2014 08:07   Janusz Ludwiczak

Zobacz komentarze (2) * Skomentuj

Niegdyś była drogą prowadzącą do folwarku Marcelino, potem określano ją nazwą Marcellinoerweg. Mieści się tutaj m.in. cerkiew prawosławna. W kolejnym odcinku z cyklu Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic opisujemy arterię zwaną Marcelińską.

Ulica Marcelińska:

• Długość: na Łazarzu - 650 m, całkowita - 2683 m
• Kod pocztowy: 60-801
• Urząd pocztowy: obszar doręczeń - FUP Poznań 37 (ul. Gorczyczewskiego 1), najbliższa poczta - AP Poznań (ul. Grunwaldzka 17)
• Ilość budynków: 17
• Najwyższy numer: 36c
• Status drogi: gminna/zbiorcza, układ uzupełniający
• Komunikacja miejska: brak
• Parafia: Michała Archanioła (ul. Stolarska 7)
• Obwód wyborczy: komisja nr 52, II Liceum Ogólnokształcące (ul. Matejki 8/10)
• Obwód szkół: Szkoła Podstawowa nr 71 (ul. Przybyszewskiego 37), Gimnazjum nr 33 (ul. Wyspiańskiego 37)
• Policja: Komisariat Poznań-Targi (ul. Śniadeckich), rewir I, rejon dzielnicowych 3, 4.

Jedna z głównych arterii Grunwaldu

Ulica Marcelińska znajdowała się wcześniej na Osiedlu Targowym. 1 stycznia 2011 r. w wyniku reformy samorządów pomocniczych znajduje się już na terenie Osiedla Święty Łazarz.

Na Łazarzu arteria ta ma 650 metrów długości, a łącznie prawie 2,7 km, kończąc się już na Ławicy, przy Lasku Marcelińskim. Skupmy się jednak na jej łazarskim odcinku, który rozpoczyna się od skrzyżowania z ul. Grunwaldzką, pomiędzy siedzibą Spółdzielni Mieszkaniowej "Grunwald" a redakcją "Głosu Wielkopolskiego" . Dalej ulica skręca w lewo i prowadzi w kierunku zachodnim. Krzyżuje się z sześcioma ulicami: Grunwaldzką, Polną, Wojskową, Zakątek, Wojskową i Przybyszewskiego.

Była drogą do folwarku Marcelino

Dawniej zwana pospolicie "drogą Marcelińską", od folwarku Marcelino, ku któremu prowadzi, potem oficjalnie określano ją nazwą Marcellinoerweg. Od 12 kwietnia 1920 r. zwie się "ulicą Marcelińską" - wskazuje Zbigniew Zakrzewski w książce "Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939".

Najstarsze budynki zbudowano w latach 20. XX wieku

Według "Spisu zabytków architektury" (Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004) najstarsze budynki przy ul. Marcelińskiej pochodzą z lat 20. XX wieku. Są to domy pod numerem 34 i 36. Starsza jest tylko willa pod numerem 16, która pochodzi z początku XX wieku, jednak została zniszczona w trakcie II wojny światowej. Odbudowano ją w 1948 r.

Po prawej koszary...

Idąc ulicą Marcelińską w kierunku Przybyszewskiego po prawej stronie mijamy koszary wojskowe. W budynku pod numerem 15a mieści się Komenda Garnizonu, Wojskowa Komenda Transportu oraz Wojskowe Biuro Emerytalne.

...a po lewej cerkiew

Po przeciwnej stronie, pod "dwudziestką" znajduje się cerkiew. Świątynia została konsekrowana 13 kwietnia 1924 roku, zaś sam budynek pochodzi z początku XX wieku, pierwotnie służący jako stajnia dla pułku kawalerii. Zanim powstała cerkiew wierni prawosławni (głównie Grecy) spotykali się we własnych domach. Obecnie parafia należy do dekanatu łódzkiego diecezji łódzko-poznańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. W cotygodniowych nabożeństwach sprawowanych w soboty o godzinie 17:00 i w niedziele o godz. 10:00 uczestniczy około 120 osób. Cerkiew prawosławna jest jednym z największych wyznań chrześcijańskich na świecie i liczy ok. 350 milionów osób. W Polsce jest ok. 700 tysięcy wiernych wyznania prawosławnego.

Dom dla pracowników Spółdzielni Urzędników Państwowych

Pod numerem 36a, 36b, 36c znajduje się budynek z trzema klatkami schodowymi. Jest to jedna z czterech kamienic stanowiąca zespół zabytkowych budynków, wzniesionych na przełomie 1928 i 1929 roku dla pracowników Spółdzielni Urzędników Państwowych.

Zespół w kwadracie ulic Niecałej, Białej, Przybyszewskiego i Marcelińskiej zaprojektował Marian Pospieszalski, w tradycyjnych formach, czerpiących ze stylistyki barokowej. Pomiędzy tymi czterema budynkami znajduje się ogromny zielony teren rekreacyjny.

Jak pisze dr Hanna Grzeszczuk-Brendel w "Atlasie architektury Poznania" (Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2008): osiedle miało, dzięki swym formom, przeciwstawiać się niemieckim osiągnięciom osiedlowym sprzed I wojny światowej, jak np. tzw. Osadzie lub Kolonii Karlsbunne. Mieszkania były stosunkowo duże i wygodne, posiadały pełne węzły sanitarne, mimo że poddasza miały również charakter mieszkalny.

Ciekawostki:

• ulica Marcelińska znajduje się tylko w Poznaniu
• "Marcelińska" to również nazwa przystanku autobusowego przy skrzyżowaniu z ul. Grochowską.
• już poza Łazarzem, pod numerem 44 mieści się siedziba Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa.

Opracowanie na podstawie - źródła:

• Wikipedia
• Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939, Poznań, Wyd. Poznańskie, 1985
• "Spis zabytków architektury", Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004
• System Informacji Przestrzennej - wykaz ZGiKM Geopoz
• wykaz dróg, Zarząd Dróg Miejskich
• lazarz.pl - materiały własne

Zdj.arch: Stefan Leszczyński/Zbiory Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu, Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Studenci medycyny kształcą się już w Centrum Biologii zbudowanym za 71,5 mln zł

ZOBACZ TAKŻE: Na Marcelińskiej pokazali "Poznańskie Słowiki"

ZOBACZ TAKŻE: Na Marcelińskiej pojawił się 50-metrowy stół, a nim wypieki mieszkańców - majówka na Grunwaldzie

ZOBACZ TAKŻE: Prawosławni obchodzą Wielkanoc. W Cerkwi przy Marcelińskiej odprawiono całonocne nabożeństwo {WIDEO}

ZOBACZ TAKŻE: Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic