Łazarz ma Focha. Otwarto skwer, któremu patronuje marszałek {► WIDEO} - .:LAZARZ.PL->poznański portal dzielnicowy:. Łazarz w z@sięgu myszki

Łazarz ma Focha. Otwarto skwer, któremu patronuje marszałek {► WIDEO}

21-04-2018 13:03 Janusz Ludwiczak

Ambasador Francji Pierre Lévy i wiceprezydent Poznania Jędrzej Solarski odsłonili tablicę poświęconą Marszałkowi Ferdynandowi Fochowi, który od piątku jest oficjalnie patronem skweru przy zbiegu ulic Wyspiańskiego i Matejki.

W piątkowej uroczystości inauguracji skweru imienia Marszałka Ferdynanda Focha wzięli udział ambasador Francji Pierre Lévy, zastępca prezydenta Poznania Jędrzej Solarski, a także wicemer Renenes Jocelyne Bougeard, przedstawiciele Rady Regionalnej Bretani i Rady Departamentu Ille et Vilaine, Tadeusz Musiał i Wawrzyniec Wierzejewski z Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, a także przedstawiciele Rady Osiedla Święty Łazarz. Uroczystość poprowadzili Niamba Diatta i Jan Ratici, uczniowie klasy drugiej Marcinka.

– To dla mnie honor, że mogę być tu dzisiaj, by oddać wraz z Państwem hołd osobie marszałka Ferdynanda Focha. Ta tablica zachęca nas do przypomnienia sobie jednej z ważniejszych kart polsko-francuskich dziejów. Po długich latach okrutnej pierwszej wojny światowej, rozejm podpisany w imieniu Francji przez marszałka Focha stanowił początek nowego rozdziału, który pozwolił Polsce odzyskać niepodległość – powiedział podczas uroczystości w języku polskim Pierre Lévy, ambasador Francji w Polsce.

– W pamięci poznaniaków i wielkopolan Marszałek Foch zapisał się na kartach historii jako wielki, oddany przyjaciel naszego kraju i narodu. Dzięki jego niezwykłej sympatii do naszego narodu Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku. Przyczynił się do zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Marszałek Foch sprawił, że zawarliśmy rozejm w Trewirze w 1919 r., gdyby nie to, to historia mogłaby potoczyć się zupełnie inaczej – zauważa Jędrzej Solarski, zastępca prezydenta Poznania.

Inicjatorem nadania skwerowi przy zbiegu ulic Wyspiańskiego i Matejki imienia Marszałka Ferdynanda Focha jest Fundacja Kochania Poznania.

– Do tej pory nie było w Poznaniu miejsca, które upamiętniałoby tak wybitną postać. To właśnie Marszałek Foch sprawił, że po I wojnie światowej Poznań i Wielkopolska znalazły się w granicach odrodzonego państwa polskiego, a także przyczynił się do zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Od 1929 r. dwie ówczesne ulice: Głogowska i Łazarska otrzymały imię Marszałka Focha. Do tej nazwy powrócono nawet po II wojnie światowej, aż do 1949 roku kiedy to przemianowano ją na Konstantego Rokosowskiego, marszałka ZSRR i Polski. Przez wiele lat były czynione starania o ponowne upamiętnienie Marszałka Focha. Już w 1990 roku Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej złożyło stosowny wniosek, ale nie udało znaleźć się właściwej przestrzeni. Były nawet próby, by Marszałek Foch patronował jednej z ulic na Świerczewie – tłumaczy dr Paweł Cieliczko z Fundacji Kochania Poznania, pomysłodawca nadania skwerowi im. Ferdynanda Focha.

Piątkowe uroczystości odbyły się nieprzypadkowo 20 kwietnia.

Data ta została wybrana w związku z faktem, iż otwarcie skweru Focha będzie częścią obchodów 20-lecia współpracy miast partnerskich Poznani i Rennes oraz 25-lecia działalności Domu Bretanii w Poznaniu, które to wydarzenia organizowane są właśnie wtedy, dzięki czemu w uroczystości mogli wziąć goście z Francji – zaznacza Katarzyna Cieliczko-Słupianek z Fundacji Kochania Poznania.

Uroczystość inauguracji skweru imienia Marszałka Ferdynanda Focha transmitowaliśmy specjalnie dla Państwa na żywo. Poniżej relacja wideo:

Przedstawiciele Fundacji Kochania Poznania zapowiadają, że będą dbali o skwer im. Marszałka Focha.

– Chcemy działać nie akcyjnie i tylko jednorazowo. Zależy nam na tym, by działania były kontynuowane. Będziemy chcieli zgłosić projekt do budżetu obywatelskiegom zakładający przekształcenie to miejsce w piękny paryski skwer z ławeczkami, stoliczkami latarniami, a także by pojawił się przystanek francuski. Wystąpiliśmy z wnioskiem do ZTM i MPK o zmianę nazwy przystanku. Jak widać po usunięciu samochodów i posprzątaniu skweru dostrzegliśmy piękno tego skweru – wskazuje Paweł Cieliczko z Fundacji Kochania Poznania.

Do tej pory, od 1928 roku skwerowi w kształcie trójkąta, przy zbiegu ulic Matejki i Wyspiańskiego patronował wybitny poeta i malarz, Stanisław Wyspiański.

Dziś to miejsce trudno nazwać już placem, dlatego zaproponowaliśmy skwer im. Ferdynanda Focha. Marszałek Foch już w latach 1929-1949 był patronem obecnej ulicy Głogowskiej – tłumaczył Andrzej Krygier, dyrektor Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ.

Co ciekawe już w 2013 roku pojawił się pomysł, by na 95. rocznicę Powstania Wielkopolskiego Plac Wyspiańskiego miał otrzymać imię pułkownika Harrego Wade, jednego z zapomnianych bohaterów Powstania Wielkopolskiego, który sprawił, że Ignacy Paderewski mógł przyjechać do Poznania.

Inicjatorem upamiętnienia jednego z bohaterów Powstania Wielkopolskiego był Tomasz Łuczewski, mieszkaniec Łazarza, konsultant historyczny, pracujący przy książkach beletrystycznych, dramatach, filmach fabularnych, których akcja dzieje się w Poznaniu i Wielkopolsce. Sprawą tą zainteresował się również ambasador Wielkiej Brytanii, który spotkał się z prezydentem Poznania.

Pułkownik Harry Wade jechał wraz z Paderewskim pociągiem z Gdańska do Poznania. W trakcie podróży Niemcy nie chcąc zgodzić się, by Paderewski dotarł do Poznania zatrzymali pod Rogoźnem pociąg i nakazali mu pojechać do Warszawy inną drogą. Tylko interwencja pułkownika Wade, który oświadczył, że w Poznaniu czekają na niego członkowie misji wojskowej i zagroził, że uniemożliwienie jego przyjazdu do Poznania spowoduje skandal dyplomatyczny spowodowało, że Niemcy w końcu wyrazili zgodę by pociąg z Paderewskim jechał dalej. Można uznać, że gdyby nie interwencja pułkownika, być może powstanie nie wybuchłoby 27 grudnia 1918 r. – wskazywał Tomasz Łuczewski, konsultant historyczny, pracujący przy książkach beletrystycznych, dramatach, filmach fabularnych, których akcja dzieje się w Poznaniu i Wielkopolsce.

Jednak urzędnicy nie zgodzili się, by w 95. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego skwer przy zbiegu ulic Wyspiańskiego i Matejki otrzymał imię płk Wade. Komisja Opiniodawcza ds. Nazewnictwa Ulic w Poznaniu uznała, że plac Wyspiańskiego jest nazwą historyczną od 1928 roku. Rada Osiedla Św. Łazarz zaproponowała więc, by imię płk Wade otrzymał skwer przed budynkiem Poczty Głównej przy ul. Głogowskiej i w pobliżu Dworca Zachodniego. Teraz mają być czynione starania, by pułkownik Wade również otrzymał swoje miejsce pamięci.

– Wspólnie z Radą Osiedlą będziemy czynić starania, by skwer przy Dworcu Zachodnim otrzymał imię pułkownika Wade. W tym roku nowymi patronami ulic, skwer, placów mają być wyłącznie panie w związku z 100-leciem Praw Kobiet dlatego będziemy wnioskować, by stało się to w 2019 roku, kiedy przypada 100. rocznica zakończenia Powstania Wielkopolskiego – zapowiada Paweł Cieliczko.

Ferdynand Foch – urodził się 2 października 1851 r. w Tarbes we Francji. Po rozpoczęciu wojny francusko-pruskiej w 1870 r. zaciągnął się do armii, lecz nie brał bezpośredniego udziału w walce. Absolwent szkoły artylerii Fontainebleau i Wyższej Szkoły Wojennej. W latach 1894-1900 profesor taktyki wojennej Wyższej Szkoły Wojskowej, a w latach 1907-1911 jej komendant. Po wybuchu I wojny światowej jako dowódca 9. armii przyczynił się do zwycięstwa w bitwie nad Marną (1914 r.), następnie koordynował działania bojowe podejmowane przez Francuzów, Anglików i Belgów. Jako dowódca grupy armii kierował ofensywą w Artois (1915 r.) i nad Sommą (1916 r.). W 1918 r. powołany początkowo do koordynowania działań sprzymierzonych na froncie zachodnim, później naczelny dowódca sił sprzymierzonych, którymi dowodził do końca wojny, zakończonej podpisaniem 11 listopada 1918 r. układu rozejmowego pomiędzy mocarstwami Ententy i Niemcami. 16 lutego 1919 r. w Trewirze podpisano układ przedłużający rozejm. Na wyraźne żądanie marszałka Focha objął on także front wielkopolski. Zobowiązano Niemców do zaprzestania działań zaczepnych przeciw Polakom i wyznaczono linię demarkacyjną. Jednocześnie Armia Wielkopolska została uznana za wojsko sprzymierzone. Podczas wizyty w Polsce w maju 1923 r. marszałek w dniach 7-8 maja przebywał w Poznaniu. Przez cały czas jego pobytu w stolicy Wielkopolski prasa prześcigała się w hołdach składanych gościowi. Nazywano go „Gościem Najmilejszym”, „Wybawcą”. Wszędzie tłumy poznaniaków wiwatowały na jego cześć. Za zasługi został uhonorowany licznymi odznaczeniami i tytułami krajowymi oraz zagranicznymi. Mianowany Marszałkiem Francji (1918 r.), Wielkiej Brytanii (1919 r.), Polski (1923 r.). Znany był jako przyjaciel Polski. Zmarł 20 marca 1929 r. w Paryżu. Został pochowany w paryskim Kościele Inwalidów.