Poczciwa (prawie) "50-ciolatka"

Decyzję o budowie hali widowiskowo-sportowej Arena podjęło Prezydium Rady Narodowej miasta Poznania w 1969 roku. Formę bryły ostatecznie przesądziły przesłanki ekonomiczne, z których wynikało, że optymalną figurą geometryczną jest koło, a stereometryczną - bryła stanowiąca czaszę lub wycinek kuli. Hala powstała według projektu Jerzego Turzenieckiego.

Obciążenia poszczególnych elementów liczono na komputerze Mińsk 22 w poznańskim Zakładzie Elektronicznej Techniki Obliczeniowej.

Obiekt wyposażono także w specjalne urządzenia: ruchomą kabinę jezdną centralnej rampy świetlnej, umożliwiając jej obsługę oraz składany ekran umieszczony w zapadni (24m na 15m). Obydwa rozwiązania były niekonwencjonalne i zostały zgłoszone do Urzędu Patentowego.

W pobliżu hali, przy ul. Reymonta) zaprojektowano parkingi: jeden bezpośrednio przy hali na 175 samochodów osobowych, drugi przy południowo-zachodnim narożniku terenu (przy pływalni) na 225 samochodów osobowych i 16 autokarów. Wraz z halą zbudowano budynki pomocnicze: wentylatornię i kotłownię.

Na parkiecie Areny o średnicy 45,5 m i powierzchni 1 625 m² rozgrywane mogą być mecze siatkówki, koszykówki, piłki ręcznej, halowej piłki nożnej oraz mecze bokserskie. To tutaj organizowane były Mistrzostwa Świata w Kręglarstwie, Mistrzostwa Europy w Szermierce, Mistrzostwa Polski w Taekwondo. Ponadto, Arena to miejsce imprez estradowych, koncertów gwiazd zagranicznych i polskich, dyskotek, pokazów, targów i festynów.

– Przy tak długiej liście wydarzeń i gwiazd łatwo zauważyć, że model wielofukcyjnego wykorzystania obiektu, wdrażany dziś w wielu halach, czy stadionach całej Europy, Arena realizuje od lat. Rocznie odbywa się tu około 50 imprez sportowych, rozrywkowych i komercyjnych. Przez lata w Arenie gościły praktycznie wszystkie gwiazdy polskiej estrady i najwięksi scen europejskich: Iron Maiden, Leonard Cohen, czy Joe Cocker. Wielu celebrowało emocje Mistrzostw Świata w Szermierce, Mistrzostwa Europy w Koszykówce Kobiet, AVIS CUP z Wojciechem Fibakiem, rewie na lodzie, czy widowiska kabaretowe. Ilość imprez firmowych, organizowanych w Arenie pokazuje, że było to jedno z największych centrów rozrywkowych miasta. Dziś, sentymentalną wyrozumiałość wywoła wspomnienie koncertu Izabeli Trojanowskiej, gdy rozentuzjazmowany tłum... wybił dokładnie wszystkie szyby na poziomie foyer. Została jedna. Do dziś.
Uśmiech nawet samego bohatera na pewno wywoła wspomnienie niezwykle żywiołowego koncertu Rudiego Szuberta. Artysta podczas koncertu i energicznego występu... wpadł pod scenę i zniknął niczym dzisiejszy David Copperfield. Dynamiczne zmiany dzisiejszego rynku pracy wymagają od nas elastyczności i dostosowania, a w Arenie jest człowiek, który wie o tym miejscu wszystko od samego początku. Od 40 lat jest pracownikiem Areny i pełni funkcję elektryka – wyliczała w 2014 r. Joanna Janowicz-Strzyżewska z Poznańskich Ośrodków Sportu i Rekreacji (POSiR).

Arena oddana do użytku równo 49 lat temu jest wciąż miejscem wielu wydarzeń o skali światowej i europejskiej, ale także miejscem, które po prostu znaczy bardzo wiele dla społeczności lokalnej i tworzy historię ich życia.

Serce kotłowni Areny stanowił kocioł od lokomotywy

Okazuje się, że znajdująca się przy hali kotłownia miała nietypowy element.

– Jeszcze do 2000 roku funkcjonowała tutaj kotłownia. Była ona potrzebna po to, żeby ogrzać Arenę, która w tej chwili jest podłączona pod cieplik miejski. Okazuje się, że jej sercem, najważniejszym miejscem był kocioł parowy od lokomotywy. Miała to być prowizorka, która przetrwała wiele lat – objaśnia Paulina Krajewska, przewodnik PTTK.

Arena ma bliźniaka

W Rzymie, pomiędzy Viale Tiziano, Via Pietro de Coubertin, a Via Nedo Nadi znajduje się podobna do poznańskiej hali Palazzetto dello Sport (pol. Mały Pałac Sportu).

Hala ta powstała w 1960 roku na Letnie Igrzyska Olimpijskie. Obiekt może pomieścić 4 tysiące widzów, podobnie jak poznańska Arena.

Palazzetto dello Sport zaprojektowali w latach 1956-1957 Pier Luigi Nervi i Annibale Vitellozzi, autor dworca Termini w Rzymie. Według Antoniego Piskadło Mały Pałac Sportu jest najwybitniejszym dziełem w karierze Nerviego.

Obiekt zrealizowano na planie koła i przykryto kopułą o średnicy 60 m. Opiera się ona na żelbetowych podporach w kształcie litery Y, przechylonych ku środkowi. Dużą część przestrzeni między podporami wypełnia szkło. Hala charakteryzuje się elegancją konstrukcji, lekkością i wyrafinowaniem.

W namiotach nocowali Irlandczycy, Chorwaci a nawet Australijczycy

11 lat temu okolice Areny zamieniły się na 12 dni w miasteczko namiotowe, w którym nocowali kibice Euro 2012. Kibice, wśród których byli głównie Irlandczycy, a także grupka Chorwatów i Włochów w Arenie na dużym ekranie oglądała mecze. Natomiast na terenie Parku Kasprowicza znajdowała się strefa noclegowa - pole namiotowe oraz pole kamperowe. Na terenie Fan Campu mieściła się również strefa gastronomiczna, polowy bank i kiosk, a także sklepy, w których można było kupić gadżety i pamiątki związane z Euro 2012. Nie zabrakło też punktu informacji turystycznej.

Bieg(al)i wokół Areny

Od 2009 roku z okazji Dni Łazarza w Parku Kasprowicza organizowany był Otwarty Bieg Łazarski. Początkowo w imprezie tej wzięło udział niespełna 50 zawodników. Rok później było już ich trzykrotnie więcej. Zawody dla dzieci organizowane są na dystans 100, 200, 400, 800 metrów i 1 kilometra, zaś dorośli mogli spróbować swoich sił w nordic walking oraz biegu na dystans 2,5 i 4,8 km. W 2018 roku wyjątkowo z powodu remontu Areny zawody zostały przeniesione do Parku Wilsona. Obecnie Bieg Łazarski nie jest już organizowany.

Czeka ją przebudowa

Międzynarodowe Targi Poznańskie, które otrzymały Arenę w 20-letnei użytkowanie planują jej przebudowę. Inwestycja pierwotnie miała rozpocząć się już w 2020 roku, jednak z powodu pandemii i opóźnienia w finansowaniu inwestycja ta rozpocznie się znacznie później. Dopiero pod koniec 2021 r. Międzynarodowe Targi Poznańskie pozyskały fundusze na tą inwestycje ze sprzedaży nieruchomości przy zbiegu ulic Matejki, Ułańskiej i Grunwaldzkiej, na której znajduje się m.in. parking. Za 5,5-hektarową działkę MTP otrzymały 114,5 mln zł.

– Przetarg nie został wcześniej ogłoszony, gdyż czekaliśmy na wydanie zamiennego pozwolenia na budowę, ponieważ na etapie wydawania dokumentu mieliśmy długie dyskusje z organizacjami ekologicznymi. Sprawa trafiła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. SKO kilka miesięcy wydawało decyzję z korzyścią dla MTP. Ekolodzy również zyskali, wszystkie rozwiązania zostały przedyskutowane, spełniliśmy ich oczekiwania, a roszczenia wycofano – tłumaczył Tomasz Kobierski, prezes Grupy MTP.

Dopiero w poniedziałek, 26 czerwca udało się otworzyć oferty zgłoszone do przetargu.

– Swoje oferty złożyło 4 oferentów. Po zakończeniu konkursu tj. najpóźniej do 24 września 2023 r. zamawiający poinformuje Wykonawców o jego wyniku – informuje w komunikacie Grupa MTP.

Inwestycja zakłada, że poziom podłogi Areny zostanie obniżony o 6 metrów. Zmieni się układ trybun. Hala w sercu Parku Kasprowicza będzie mogła pomieścić nawet do 9 tysięcy widzów. Do tej pory mogła pomieścić 4,2 tys. gości.

Po przebudowie Arena będzie miała 27,5 m wysokości, a jej średnica wyniesie 45,5 m. Hala będzie miała 21 900 m powierzchni, a jej kubatura wyniesie 182 820 m³.

– Projekt zakłada pozostawienie w niezmienionej formie elewacji budynku. Wejście do Areny od strony Placu Olimpijskiego zostanie obniżone w stosunku do obecnego. Zyska formę amfiteatru, który następnie poprzez lobby zaprowadzi uczestników wydarzeń na kondygnację "–1". Przestrzeń wyposażona w food courty będzie miejscem spotkań przed imprezami. Amfiteatr z charakterystycznymi stopniami będzie otwarty na co dzień, nawet jeśli w Arenie nie będą się odbywać żadne wydarzenie – tłumaczy Karolina Nawrot, rzeczniczka MTP.

Plany zakładają również budowę dwóch podziemnych parkingów – odpowiednio na 300 i 500 samochodów. Z kolei przed wejściem do Areny pojawi się plac z formie amfiteatru.

Koszt przebudowy Areny początkowo szacowany był na 100 mln zł, jednak będą one nawet trzykrotnie droższe. Według obecnych planów inwestycja ma być gotowa w połowie 2026 roku.

Fot: Jan Kurek (1-2), archiwum "Gazety Poznańskiej"/fotopolska.eu (3-8,10-12), CYRYL- Cyfrowe Repozytorium Lokalne Poznania (9,13-16), google maps (17-18), Janusz Ludwiczak (pozostałe), Wiz: Grupa MTP/CDF Architekci

ZOBACZ TAKŻE: Za ponad 5 mln zł zmodernizowano Arenę

ZOBACZ TAKŻE: O 400 mniej miejsc siedzących, ale dzięki temu w Arenie znów mają odbywać się imprezy masowe

ZOBACZ TAKŻE: Jan A.P. Kaczmarek chciałby zburzyć Arenę, której budowa rozpoczęła się 40 lat temu

ZOBACZ TAKŻE: Miało być tutaj zoo, funkcjonowało wesołe miasteczko - Park Kasprowicza