Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic, Reportaże, Ciekawostki

Za Niemców zwała się Feldstrasse, stanowiła granicę zwartych zabudowań miejskich od pól uprawnych

14-12-2014 13:26   Janusz Ludwiczak

W budynku drukarni siedziba energetyka, w budynku po kinie - dyskont spożywczy. Ulica ta nigdy nie zmieniła swojej nazwy, nawet za Niemców zwała się Feldstrasse (Feld - pole). W kolejnym odcinku z cyklu "Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic" przenosimy się w północną część dzielnicy, na Polną.

Ulica Polna:

• Długość: 394 m (całkowita 986 m)
• Kod pocztowy: 60-803 (od 60 do 86)
• Urząd pocztowy: obszar doręczeń i najbliższa poczta - UP Poznań 37 (ul. Gorczyczewskiego 1)
• Ilość budynków: 24
• Najwyższy numer: 86d
• Status drogi: gminna/zbiorcza, układ uzupełniający
• Komunikacja miejska: brak
• Parafia: Św. Michała Archanioła (ul. Stolarska 7)
• Obwód wyborczy: komisja nr 52 - Szkoła Podstawowa nr 71 (ul. Przybyszewskiego 37)
• Obwód szkół: Szkoła Podstawowa nr 71 (ul. Przybyszewskiego 37), Gimnazjum nr 33 (ul. Wyspiańskiego 27)
• Policja: Komisariat Poznań-Targi (ul. Śniadeckich), rewir I, rejon dzielnicowych 4

Prowadzi z Łazarza na Jeżyce

Ulica Polna ma na Łazarzu 394 metrów długości, a ze swoim jeżyckim odcinkiem (od Bukowskiej do Dąbrowskiego) - łącznie liczy 986 m. Ulica ta prowadzi z północy na południe, łącząc Bukowską z Marcelińską. Na Łazarzu arterię przecina jedynie dochodząca do niej ulica Rokietnicka.

Głównie modernistyczne bloki

Najstarsze budynki przy ulicy Polnej znajdują się po stronie jeżyckiej. Znajdujące się tam najstarsze wille i kamienice pochodzą z lat 1900-1906. Po stronie łazarskiej położone są głównie bloki, wybudowane w latach 60. i 70.

Bloki położone po stronie łazarskiej. Nie, to nie jest błąd. Ulica Polna na odcinku od Bukowskiej do Marcelińskiej znajduje się na terenie Osiedla Święty Łazarz. Wcześniej teren ten należał do Osiedla Targowego, z dniem 1 stycznia 2011 roku oba osiedla zostały połączone w jeden samorząd pomocniczy.

Zwała się Feldstrasse

Ulica Polna zawsze była Polną. Nawet za Niemców nazywała się Feldstrasse (Feld znaczy pole). Polskojęzyczna nazwa została ustalona 29 sierpnia 1919 r. i później zaraz po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1945 r. Za czasów komuny ulica nazywała się również Polną.

Nazwa tej ulicy wzięła się stąd, że arteria ta stanowiła na Jeżycach granicę zabudowań zwartych miejskich od pól uprawnych, które znajdowały się po zachodniej stronie. Pod koniec lat 20. XX wieku w miejscu pól pojawiły się tutaj ogródki działkowe, co widać po planie miasta wydanym na PeWuKę w 1929 roku.

Nazwa ulicy Polnej tłumaczy się tym, że do roku 1918 rozpościerały się po jej zachodniej stronie tereny uprawne. Polna to w mowie poznaniaków coś bardzo konkretnego: usytuowany przy niej, a wzniesiony w roku 1900 gmach Szpitala Położniczego [...]
W roku 1930 Józef Zagórski otworzył na terenie dawnych koszar Zakłady Samochodowe i Budowy Karoserii, a w1937 r. znany nam Putiatycki przeniósł na Polną swe zakłady graficzne z ul. Północnej, gdzie strawił je pożar - pisze Zbigniew Zakrzewski w książce "Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939".

Do woja marsz!

Skoro mowa o koszarach. Obiekty wojskowe ciągną się wzdłuż wschodniej strony ulicy (po lewej stronie idąc w kierunku Marcelińskiej). Mieściły się tutaj koszary 6. Pułku Grenadierów V Korpusu Armii Pruskiej. W obrębie ulic Bukowskiej 34, Polnej i Marcelińskiej mieści się Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych, Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych, Wojskowa Komenda Uzupełnień oraz delegatura Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej.

Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych powstało 1 października 2002 roku zastępując Wyższą Szkołę Oficerską im. Stefana Czarnieckiego. Główna siedziba centrum mieści się przy ul. Wojska Polskiego. Natomiast Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych im. gen. bryg. Franciszka Seweryna Włada funkcjonuje od 1 lipca 2004 roku. Od 2011 roku placówka przejęła kształcenie podoficerów po rozformowanych szkołach podoficerskich wojsk lądowych z Wrocławia, Torunia oraz Zegrza i została podporządkowana Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych.

Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych jest największą placówką kształcącą podoficerów na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Przygotowuje kadetów do objęcia stanowisk w korpusie podoficerów w stopniu kaprala. Prowadzi także szkolenia specjalistyczne dla podoficerów w służbie czynnej i rezerwy, a także szkoli żołnierzy rezerwy oraz kandydatów na podoficerów w grupie osobowej orkiestr wojskowych.

Siedziba energetyki

Przenosimy się na drugą stronę ulicy. Pod numerem 60 znajduje się budynek administracyjno-biurowy spółki Enea (dawniej Energetyki Poznańskiej). Biurowiec powstał w efekcie radykalnej przebudowy starej drukarni z 1936 r. Adaptacji dokonała Pracownia Architektoniczna - architekci Paweł Handschuh, Piotr Chlebowski; wnętrza zostały zaprojektowane przez przedsiębiorstwo Marker PPHU - Danutę Stułów, Elżbietę Kurzawską i Jadwigę Kasprzak. Prace ukończono w 2001 roku, przy zachowaniu konstrukcji budynku, zmieniono całkowicie jego elewację i dyspozycję wnętrz.

Wyższą - sześciokondygnacyjną część, zaakcentowano ceramiczną okładziną w kolorze cegły - argetonem. Niższe skrzydło pokryte zostało szarym tynkiem. Wysoką część, mieszczącą klatkę schodową i pomieszczenia techniczne, oraz niższe skrzydło biurowe rozdzielono od frontu pasem szklanej elewacji z wejściem głównym i balkonem na czwartym piętrze. Całość posadowiono na granitowym cokole. Wnętrza opracowane zostały tak, by sygnalizowały poprzemysłową przeszłość obiektu, m. in. przez wyeksponowanie fragmentów żelbetowej konstrukcji. Połączenie prostoty kompozycji z monumentalnością oraz użycie argetonu zdradza pokrewieństwo z architekturą budynków projektowanych przez Renza Piana przy berlińskim Potsdamer Platz - wskazuje Jerzy Trammer w "Atlasie Architektury Poznania".

W biurowcu przy ul. Polnej 60 możemy nie tylko opłacić rachunki za prąd, ale również podpisać lub przedłużyć umowę z Enea czy złożyć reklamację. Biuro Obsługi Klienta czynne jest od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-16:00.

Jest Enea jest i Inea

Osiem numerów dalej, przy ul. Polnej 68 znajduje się z kolei Biuro Obsługi Abonenta Inea, czyli operatora sieci telewizji kablowej i internetu w tzw. "kablówce". W punkcie, który czynny jest od poniedziałku do piątku w godz. od 10:30 do 18:00 można zapoznać się z ofertą poznańskiej "kablówki", podpisać i przedłużyć umowę, zapłacić rachunek czy wymienić np. dekoder lub modem. Pierwotnie Biuro Obsługi Abonenta Inea mieściło się przy ul. Przybyszewskiego 56 (budynek Klubu "Rondo") - obecnie pozostał tam tylko punkt kasowy.

Było kino, jest dyskont

Przy zbiegu ulic Polnej i Marcelińskiej znajduje się budynek z 1912 roku, który początkowo wchodził w skład kompleksu koszar wojskowych i pełnił funkcje ujeżdżalni. W 1963 roku dokonano adaptacji obiektu na Kino Wojskowe, które później zmieniło nazwę na Kino Grunwald. Kino swojej działalności zaprzestało na początku lat 90. Od 2005 roku mieściła się tutaj "Scena Rozmaitości". Pod koniec 2011 roku Agencja Mienia Wojskowego wystawiła na sprzedaż nieruchomość, która znajduje się na działce o powierzchni 0,2049 ha i 1091,98 m kw. powierzchni użytkowej. Cena wywoławcza budynku wynosiła 2,3 mln zł.

Budynek dawnego kina Grunwald został sprzedany przez gorzowski Oddział Terenowy Agencji Mienia Wojskowego. Za 2 mln 323 tys. złotych kupił go Andrzej Konieczny, który prowadzi też biuro architektoniczne Archi-Projekt, tworzące projekty dla sklepów sieci Żabka, Biedronka i innych obiektów handlowych. Ostatecznie właścicielem budynku została spółka Jeronimo Martins Polska, która pod koniec marca 2013 roku otworzyła 40. w Poznaniu sklep Biedronka, a piąty dyskont tej sieci na Łazarzu.

Ciekawostki:

• ulica Polna jest w niemalże każdym z 913 polskich miast a w sumie w 103 225 miejscowościach.
• wiosną 2012 roku podczas przebudowy ulicy Bukowskiej - wymiany podbudowy i nawierzchni, stworzenia buspasów i drogi rowerowej przez kilka tygodni ulicą Polną jeździły autobusy linii nr 48, 59, 63, 69, 77, pospiesznej L i nocnych 240 i 242.

Opracowanie na podstawie - źródła:

• Wikipedia
• Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Przechadzki z lat 1918-1939, Poznań, Wyd. Poznańskie, 1985
• Zygmunt Zaleski, "Nazwy ulic w Poznaniu", Magistrat Stołeczny Miasta Poznania, 1926
• "Spis zabytków architektury", red. Joanna Bielawska-Pałczyńska, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004
• "Atlas architektury Poznania" pod red. Janusza Pazdera, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2008
• System Informacji Przestrzennej - wykaz ZGiKM Geopoz
• wykaz dróg, Zarząd Dróg Miejskich
• lazarz.pl - materiały własne

Stare plany miasta (1896, 1906, 1907, 1910, 1918, 1927, 1929, 1940, 1950 r.) - Biblioteka Uniwersytecka
Zdjęcie archiwalne koszar - zbiory Miejskiego Konserwatora Zabytków/fotopolska.eu
Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: W czasie okupacji Bukerstrasse, za komuny Świerczewskiego

ZOBACZ TAKŻE: Była drogą do folwarku - ul. Marcelińska

ZOBACZ TAKŻE: Spacer po Łazarzu - patroni naszych ulic