Podczas ostatniej sesji Rada Miasta Poznania uchwaliła nowe statuty dla wszystkich rad osiedli.

– Opracowany projekt statutu jest wynikiem prac toczących się od 2016 r. przy udziale ówczesnej Komisji Samorządowej Rady Miasta Poznania, a następnie kontynuowanych od 2020 r. przez Podkomisję ds. Ewaluacji i Reformy Jednostek Pomocniczych Rady Miasta Poznania. Obecnie obowiązujące statuty jednostek pomocniczych Miasta – osiedli zostały uchwalone w 2010 r. Od tego momentu w krajowym systemie prawnym nastąpił szereg zmian m.in. uchylono Ordynację wyborczą do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw i zastąpiono ją Kodeksem wyborczym, później kompleksowo znowelizowanym ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Wielokrotnie nowelizowano również ustawę o samorządzie gminnym. Przez ten okres wydano wiele orzeczeń dotyczących jednostek pomocniczych gminy przez sądy administracyjne. Niektóre z nich wynikały z działalności nadzorczej wojewodów czy prokuratury – tłumaczył podczas sesji Filip Olszak, przewodniczący Podkomisji ds. Ewaluacji i Reformy Jednostek Pomocniczych Miasta Poznania.

– Jedną z zasadniczych zmian jest odejście od konstrukcji, w której zasady i tryb wyborów rady osiedla są załącznikiem do statutu. Dotychczas istotne przepisy dotyczące organizacji, zadań i funkcjonowania rady osiedla mogły (ale nie musiały) być ujmowane odrębnie w formie regulaminu, nadawanego w drodze jej uchwały, co budziło wątpliwości w bieżącej działalności i organizacji prac rad osiedli. Dlatego zasady i tryb wyborów rady osiedla oraz wszystkie niezbędne zapisy związane z jej funkcjonowaniem zostały ujęte w treści samego statutu. Przy tworzeniu projektu statutu starano się grupować przepisy tematycznie, co ma wpływ na systematykę całości aktu prawnego – dodaje Filip Olszak, radny miasta Poznania.

Zmienić ma się sam sposób głosowania. Do tej pory Łazarz był jednym okręgiem wyborczym, a mieszkańcy mogli wybierać do 21 radnych, czyli tyle ile jest mandatów.

– Powstawała konkretna lista kandydatów i w sytuacji bloków dostawała się konkretna liczba 21 radnych. Kandydaci z innego komitetu lub niezależni nie mieli szans – wskazywał radny Filip Olszak.

– To, że były bloki i ludzie się skrzyknęli nie oznacza, że jest to niedemokratyczne. To, że ludzie startowali w jednej grupie nie oznacza, że mają takie same poglądy – uważa radny Paweł Sowa.

– Zasada jeden wyborca jeden głos była zawsze fundamentem demokratycznych rozwiązań. Jeżeli będzie tak, że każdy wyborca ma jeden głos to wejdą do rady osiedla osoby, które mają 120-130 głosów, ale też osoby, które zdobyły zaledwie parę głosów poparcia. Jest to więc demokratyczny i sprawiedliwi sposób przeprowadzanie wyborów – zauważył radny Przemysław Alexandrowicz.

Za podjęciem uchwały w sprawie uchwalenia nowego statutu Osiedla Św. Łazarz było 18 radnych. Przeciw było 7 radnych – głównie z klubu Wspólny Poznań i częściowo PiS (Dorota Bonk-Hammermeister, Henryk Kania, Łukasz Kapustka, Przemysław Polcyn, Paweł Sowa i Sara Szynkowska vel Sęk). Od głosu wstrzymało się 6 radnych – głównie z PiS (Przemysław Alexandrowicz, Lidia Dudziak, Michał Grześ, Ewa Jemielity, Halina Owsiana, Krzysztof Rosenkiewicz i Mateusz Rozmiarek).

Projekt przewiduje, że na Łazarzu będziemy wybierać od 5 do 11 radnych. Nie zmieni się liczba mandatów – nadal będzie ich 21.

Łazarz ma zostać podzielony na 2 lub 3 okręgi. Proponowany podział okręgów i obwodów wyborczych zaprezentowano podczas czwartkowego posiedzenia Komisji Współpracy Lokalnej Rady Miasta Poznania.

Pierwszy wariant zakłada utworzenie 2 okręgów i 10 obwodów głosowania, w których wybieralibyśmy odpowiednio po 11 radnych na górnym Łazarzu oraz po 10 radnych na dolnym Łazarzu.

Wersja druga przewiduje 3 okręgi i 11 obwodów (rejon dawnego osiedla Targowego, górny i dolny Łazarz) – w każdym z nich wybieralibyśmy maksymalnie 7 radnych.

Jak już informowaliśmy przeciwni podziału Osiedla Św. Łazarz na okręgi wyborcze jest Rada Osiedla Św. Łazarz, która rok temu negatywnie zaopiniowała projekt uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie uchwalenia statutu Osiedla Św. Łazarz.

– Niedawno zlikwidowaliśmy Rejon Osiedle Targowe, Łazarz jest jednolity. Nie chcielibyśmy, by był podzielony na okręgi wyborcze. Mieszkańcy nie mogliby głosować na kandydata z sąsiedniego okręgu. Ten podział na okręgi nie ma uzasadnienia. Konsultowaliśmy to z Jeżycami i Wildą – oni są podobnego zdania – przekonywał podczas lipcowej sesji Andrzej Janowski, przewodniczący Zarządu Osiedla Św. Łazarz.

Zdaniem łazarskich radnych wprowadzenie podziału "obniży niezbyt wysoką frekwencję wyborczą w wyborach do Rad Osiedli poprzez uniemożliwienie mieszkańcom głosowania na osobę działającą na rzecz Osiedla, którą znają i doceniają, ale która mieszka kilka ulic dalej i startuje w innym okręgu wyborczym; w takiej sytuacji mieszkańcy mogą zrezygnować z głosowania, zdezintegruje osiedla jednolite, może osłabiać Rady Osiedli - poprzez wywołanie konfliktu interesów między różnymi częściami osiedla, potęgowanie tym sporów".

"Wprowadzanie podziału Osiedla Św. Łazarz na okręgi wyborcze może sprzyjać upartyjnieniu wyborów do Rad Osiedli - duże, jednolite okręgi wyborcze pozwalają na lepszą ochronę oddolnej inicjatywy społecznej niż małe, kilkumandatowe okręgi" – czytamy w uzasadnieniu do uchwały.

Łazarscy radni proponują również, by w wyborach do rad osiedli mogli głosować również obcokrajowcy spoza krajów Unii Europejskich, mieszkający na terenie osiedla, jak np. obywatele Ukrainy.

Dodajmy, że podczas ostatnich wyborów osiedlowych, które odbyły się wiosną 2019 roku do Rady Osiedla Św. Łazarz w 100% dostali się wszyscy kandydaci komitetu "Czas na Łazarz". Do łazarskiego samorządu pomocniczego nie dostał się żaden kandydat niezależny. Radnym nie został też nikt z drugiego komitetu "Razem dla Łazarza".

Co ciekawe do Rady Osiedla Św. Łazarz startowało aż 53 kandydatów, którzy ledwo zmieścili się na jednej stronie karty do głosowania. Mieszkańcy mogli zagłosować na jednego kandydata, ale też na dwóch, pięciu, nie więcej jednak niż na 21, czyli na tyle, ile jest mandatów. Oddanie przez przypadek już 22 "krzyżyków" powodowało, że głos był nieważny.

Z pewnością o wiele prostsze jest głosowanie w wyborach samorządowych. Pomimo tego, iż z Łazarza (a także Jeżyc i Wildy) do Rady Miasta Poznania dostaje się 5 radnych, to oddać głos można tylko na jednego kandydata. Czy zatem nie tak samo powinno być w wyborach osiedlowych?

Nie wiadomo kiedy odbędą się wybory osiedlowe. Pierwotnie zakładano przedłużenie kadencji o kolejne pół roku, a głosowanie miało odbyć się jesienią 2024 roku, o czym więcej pisaliśmy pod koniec marca.

– Projekt ten budził wiele nieporozumień, dlatego wycofaliśmy się z niego. Niestety to wina ustawodawcy, że wybory samorządowe zostały przesunięte na wiosnę przyszłego roku. Później mamy wybory do Parlamentu Europejskiego. Wybory do rad osiedli najprawdopodobniej odbędą się w czerwcu 2024 r. – podsumowuje Filip Olszak, radny miasta Poznania i przewodniczący Podkomisji ds. Ewaluacji i Reformy Jednostek Pomocniczych Miasta Poznania.

ZOBACZ TAKŻE: Statut Osiedla Św. Łazarz

Fot: archiwum Lazarz.pl, UMP

ZOBACZ TAKŻE: Rada Osiedla Św. Łazarz nie chce przedłużenia kadencji aż do października 2024 roku

ZOBACZ TAKŻE: Wybory do Rady Osiedla dopiero jesienią 2024? Po raz kolejny wydłużą kadencję?

ZOBACZ TAKŻE: Łazarscy radni nie chcą podziału osiedla na okręgi wyborcze