W rocznicę zakończenia Powstania Wielkopolskiego uczczono marszałka Focha

21-02-2022 01:34   Janusz Ludwiczak

Zobacz komentarze (0) * Skomentuj

Na skwerze marszałka Focha, który znajduje się przy zbiegu ulic Matejki i Wyspiańskiego odbyły się obchody 103. rocznicy podpisania rozejmu w Trewirze i tym samym zakończenia Powstania Wielkopolskiego.

Na skwerze im. marszałka Ferdynanda Focha przedstawiciele władz wojewódzkich, miasta Poznania, członkowie Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, Rady Osiedla Św. Łazarz i innych łazarskich społeczności pod tablicą pamiątkową złożyli wiązanki kwiatów.

– Znajdujemy się w miejscu szczególnym, od czterech lat upamiętniającym Ferdynanda Focha, który w sposób niezwykły zasłużył dla Wielkopolan, a szczególnie dla zakończenia zwycięskiego zrywu Powstania Wielkopolskiego. Rozejm w Trewirze, jest to moment, który wspierał nasze wysiłki w dążeniu do przyłączenia Wielkopolski do Polski – mówił podczas uroczystości Stanisław Tamm, Sekretarza Miasta Poznania.

– Powstanie Wielkopolskie wybuchło po Bożym Narodzeniu 1918 roku. Działacze wielkopolscy zabiegali o uznanie Powstańców za część wojsk państw Ententy, tak, aby zarządzenia dotyczące armii alianckich obejmowały również żołnierzy Armii Wielkopolskiej. Alarmują także o szykowanej niemieckiej ofensywie, informacje te kierując do francuskiego marszałka Ferdinanda Focha, głównodowodzącego armii państw zachodnich. Jednocześnie Roman Dmowski, polski delegat na konferencję pokojową w Paryżu w swoim przemówieniu zażądał, żeby do układu pokojowego dopisano postanowienia dotyczące zakończenia konfliktu polsko-niemieckiego rozgrywającego się na terenie Wielkopolski – dodał Stanisław Tamm.

Podpisany 16 lutego 1919 r. rozejm w Trewirze miał zakończył walki powstańcze, jednak pomimo formalnej deklaracji walki toczyły się do czerwca, a ostatecznie położył im kres traktat wersalski.

W uroczystości wzięły również udział asysty Wojska Polskiego i poczty sztandarowe.

– Marszałek Foch wielokrotnie podkreślał, że ci co nie pamiętają, nie żyją. Mówił tak o pojedynczych ludziach i całych narodach. To, że się zebraliśmy, pokazuje, że te relacje i przyjaźń polska-francuska są nadal ciągle przyjazne i żywe – zaznaczył prof. Igor Kraszewski, honorowy konsul Francji w Poznaniu.

Skwer przy zbiegu ulic Matejki i Wyspiańskiego nosi imię marszałka Ferdynanda Focha od kwietnia 2018 r.

---

Ferdynand Foch – urodził się 2 października 1851 r. w Tarbes we Francji. Po rozpoczęciu wojny francusko-pruskiej w 1870 r. zaciągnął się do armii, lecz nie brał bezpośredniego udziału w walce. Absolwent szkoły artylerii Fontainebleau i Wyższej Szkoły Wojennej. W latach 1894-1900 profesor taktyki wojennej Wyższej Szkoły Wojskowej, a w latach 1907-1911 jej komendant. Po wybuchu I wojny światowej jako dowódca 9. armii przyczynił się do zwycięstwa w bitwie nad Marną (1914 r.), następnie koordynował działania bojowe podejmowane przez Francuzów, Anglików i Belgów. Jako dowódca grupy armii kierował ofensywą w Artois (1915 r.) i nad Sommą (1916 r.). W 1918 r. powołany początkowo do koordynowania działań sprzymierzonych na froncie zachodnim, później naczelny dowódca sił sprzymierzonych, którymi dowodził do końca wojny, zakończonej podpisaniem 11 listopada 1918 r. układu rozejmowego pomiędzy mocarstwami Ententy i Niemcami. 16 lutego 1919 r. w Trewirze podpisano układ przedłużający rozejm. Na wyraźne żądanie marszałka Focha objął on także front wielkopolski. Zobowiązano Niemców do zaprzestania działań zaczepnych przeciw Polakom i wyznaczono linię demarkacyjną. Jednocześnie Armia Wielkopolska została uznana za wojsko sprzymierzone. Podczas wizyty w Polsce w maju 1923 r. marszałek w dniach 7-8 maja przebywał w Poznaniu. Przez cały czas jego pobytu w stolicy Wielkopolski prasa prześcigała się w hołdach składanych gościowi. Nazywano go „Gościem Najmilejszym”, „Wybawcą”. Wszędzie tłumy poznaniaków wiwatowały na jego cześć. Za zasługi został uhonorowany licznymi odznaczeniami i tytułami krajowymi oraz zagranicznymi. Mianowany Marszałkiem Francji (1918 r.), Wielkiej Brytanii (1919 r.), Polski (1923 r.). Znany był jako przyjaciel Polski. Zmarł 20 marca 1929 r. w Paryżu. Został pochowany w paryskim Kościele Inwalidów.

Fot: Joanna Żabierek/Urząd Miasta Poznania (1-7), Sylwia Badzińśka/Rada Osiedla Św. Łazarz (8-16)

ZOBACZ TAKŻE: "103 lata Wielkopolanie stanęli do walki o wolność i niepodległość" – oddano hołd Powstańcom

ZOBACZ TAKŻE: Hydranty ubrano w biało-czerwone włóczki

ZOBACZ TAKŻE: Powstańcza Bimba

ZOBACZ TAKŻE: Łazarz ma Focha. Otwarto skwer, któremu patronuje marszałek {► WIDEO}