Wydarzenia, Kultura, Ciekawostki

Będzie można zobaczyć schron Greisera, zajrzeć do podziemi Parku Wilsona i odkryć Kaponierę Kolejową

29-08-2021 00:17   Janusz Ludwiczak

Zobacz komentarze (0) * Skomentuj

Prawdziwa gratka nie tylko dla miłośników fortyfikacji i odkrywania podziemnego miasta. W ramach IX Dni Twierdzy Poznań można zwiedzić schron Greisera oraz schron pod Parkiem Wilsona, a także zobaczyć podziemia Kaponiery.

Już po raz dziewiąty odbywają się w ten weekend Dni Twierdzy, w ramach których będzie można zobaczyć podziemia Poznania - niedostępne na co dzień forty i podziemne tunele. Podobnie będzie również na Łazarzu. Chętni będą mogli odkryć co kryje się pod Parkiem Wilsona, a znajdują się tam trzy schrony przeciwlotnicze.

Schrony budowane były w latach 1941-1943 przez Polaków (budowę zleciły niemieckie firmy). Przeznaczone były dla niemieckich mieszkańców Poznania – głównie matek z dziećmi. Polscy budowniczowie, w celu uniknięcia rozgłosu po zakończeniu prac byli rozstrzeliwani.

Każdy z trzech schronów ma 80 metrów długości i 2 metry wysokości. Znajdują się w nich progi i załamania przeciwko pociskom i obrona przed gazem. Wiadomo, że przy głównych wejściach znajdowały się ławeczki dla dzieci. Prawdopodobnie znajdował się w nich agregat. Oświetlenie schronów umożliwiły świece oraz lampy.

Schrony odkryto najpierw po wojnie w 1958 roku oraz ponownie w 1998 roku podczas remontu Parku Wilsona i Palmiarni. Pracownicy przy okazji rozbiórki kiosków przy ul. Matejki odkryli dziurę, do której prowadziły schody. Okazało się, że pod Parkiem Wilsona znajdują się aż trzy schrony przeciwlotnicze.

W ramach Dni Twierdzy udostępniony zostanie bunkier przeciwlotniczy Arthura Greisera, który mieści się w podziemiach willi przy ul. Berwińskiego 5, obecnej siedzibie Radia Poznań (wcześniej Merkury).

Willa przy ul. Berwińskiego 5, na rogu Matejki została zbudowana w stylu klasycyzmu w 1908 r. według projektu Paula Gengera. Budynek ten został zbudowany dla prawnika Paula Ueckera. W okresie międzywojennym należała do znanego fabrykanta wódek i likierów, Artura Gaede, później mieścił się tu konsulat francuski.

W czasie okupacji willa była siedzibą Arthura Greisera, hitlerowskiego namiestnika Kraju Warty, niemieckiego polityka narodowosocjalistycznego, a także prezydenta Senatu Wolnego Miasta Gdańska. Zaraz po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku rozpoczęła stąd nadawać poznańska rozgłośnia Polskiego Radia. Jak się okazuje w podziemiach znajduje się schron przeciwlotniczy.

Schron został zbudowany po przypadkowym zbombardowaniu Poznania przez samolot brytyjskiego RAF w 1941 roku. Angielski bombowiec zabłądził w czasie misji nad Niemcami. Samolot zrzucił tylko jedną bombę, ale za to o dużym tonażu. Spadła na zamieszkałą przez Niemców kamienicę przy ul. Śniadeckich. Zniszczonych zostało kilka sąsiednich budynków, na Łazarzu wyleciały szyby z okien. Zginęło kilkanaście osób. Wśród poznańskich Niemców zapanowała panika – przestali czuć się bezpiecznie. Wkrótce przystąpili do budowy mniejszych i większych schronów przeciwlotniczych.

W schronie Greisera zachowało się niewiele oryginalnych elementów, wśród których są m.in. okienne drzwiczki, zapewniające gazoszczelność i drzwi pancerne prowadzące do wyjścia ewakuacyjnego (obecnie zasypanego). Na wypadek trafienia budynku bombą, piwnicę wzmocniono stalowymi dźwigarami. Widać na nich oznaczenia producenta – niemieckiej fabryki.

Chętni mogą zobaczyć również Kaponierę Kolejową, czyli zabytkową fortyfikację, którą wchodziła w skład Twierdzy Poznań. Jej zadaniem była obrona linii kolejowej. W ramach przebudowy Ronda Kaponiera i budowy stacji PeSTki przeprowadzono rewitalizację podziemi z XIX wieku. W ramach prac konserwatorskich i rewaloryzacyjncyh wykonano m.in. renowację murów ceglanych i odsłonięto oryginalne łuki od strony wschodniej. Zamontowano też szklaną ścianę, dzięki czemu wnętrza Kaponiery Kolejowej zostały wyeksponowane.

Jak zwiedzić podziemia?

Schron Artura Greisera, ul. Berwińskiego 5 (willa Radia Poznań)
Schron jest mały, mieści się w nim ok. 5 osób. Zwiedzanie trwa ok. 15 minut. Schody prowadzące do schronu są bardzo kręte, zejście wymaga sprawności fizycznej.
Godziny otwarcia: 29.08.2021 godz. 9:00-17:00. Wstęp bezpłatny.

Schron przeciwlotniczy w Parku Wilsona
Godziny zwiedzania z przewodnikiem: 12:00, 13:00 i 14:00
Bilety (40 zł za grupę max. 15 osób) do nabycia w kasie Palmiarni.

Schron Osi 64 "Wilson" w Parku Wilsona
Wejście od strony ul. Matejki/Berwińskiego
Godziny zwiedzania: od 11:00 do 16:00
Wstęp wolny

Kaponiera Kolejowa
Zwiedzanie o godz. 10:00, 11:00, 12:00 i 13:00.
Ze względu na obostrzenia związane z COVID w podziemiach Kaponiery Kolejowej może przebywać jednocześnie do 23 osób. Aby być pewnym możliwości wejścia należy zarezerwować miejsce na stronie www.kaponierakolejowa.pl oraz stawić się przy foyer przed wejściem do kaponiery maksymalnie na 15 minut przez rozpoczęciem oprowadzania.

Fot: Andrzej Radwański, Janusz Ludwiczak / archiwum Lazarz.pl

ZOBACZ TAKŻE: Podziemia przy przychodni {►FILM}

ZOBACZ TAKŻE: Przy Parku Kasprowicza odsłonięto schron z 1944 roku {►FILM}

ZOBACZ TAKŻE: Schron pod Rynkiem Łazarskim zostanie udostępniony dla zwiedzających?

ZOBACZ TAKŻE: Pod Hetmańską znajdują się trzy schrony z 1943 roku. W sumie mogły pomieścić 600 osób

ZOBACZ TAKŻE: Ma 90 metrów długości i mógł pomieścić nawet 200 osób – odkryto schron pod Rynkiem Łazarskim

ZOBACZ TAKŻE: Kilka pomieszczeń, podziemne korytarze i butelki po mleku z czasów PRL - schron pod SP69

ZOBACZ TAKŻE: Funkcjonował przez 134 lat. Teraz ma zostać wyburzony

ZOBACZ TAKŻE: Mógł pomieścić nawet 400 osób – schron pod blokiem przy ul. Głogowskiej

ZOBACZ TAKŻE: Miał tutaj schronić się Arthur Greiser przed nalotami